Uốn ván - Bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, cần biết cách phòng tránh

Bệnh viện đa khoa tỉnh Hoà Bình hàng năm vẫn tiếp nhận các ca bệnh uốn ván nhập viện trong tình trạng nguy kịch, thậm chí có thời điểm điều trị 3-4 bệnh nhân uốn ván thở máy cùng lúc. Hiện tại chúng tôi đang điều trị 1 bệnh nhân uốn ván là nam giới 66 tuổi, khi nhập viện trong tình trạng tím tái, sắp ngừng thở, người cứng như gỗ, co giật toàn thân trên nên có cứng, hai hàm răng cắn chặt, không nuốt, không ho khạc được, không đặt được ống thở (nội khí quản). Bệnh nhân nhanh chóng được mở khí quản cấp cứu, thở máy, dùng thuốc an thần, giãn cơ, điều trị và chăm sóc tích cực. Hiện tại bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch nhưng tiên lượng sẽ phải thở máy và phục hồi chức năng dài ngày, mới có hy vọng sống sót.

Ảnh 1: Bệnh nhân trong tình trạng suy hô hấp, co cứng toàn thân (9/2022)

Uốn ván là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Clostridium tetani gây nên. Tỷ lệ tử vong chung do uốn ván có thể đến 90%, uốn ván rốn sơ sinh tử vong trên 95%. Ngoại ra, nếu bệnh nhân sống sót thường để lại di chứng nặng nề, quá trình điều trị khó khăn và tốn kém. 

Ảnh 2: Mở khí quản cấp cứu, tạo đường thở cho bệnh nhân (9/2022)

Đường lây nhiễm bệnh uốn ván? Nha bào uốn ván (ở trong bụi, nước và đất bẩn, phân gia súc-gia cầm) xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương ở da và niêm mạc: dẫm phải đinh-gai, vết bỏng, vết thương hở, vét thương dập nát bẩn, viêm chân răng, sâu răng, viêm tai giữa…

Tại sao đã có vắc xin phòng uốn ván mà số ca bệnh vẫn xảy ra hàng năm và bệnh nhân chủ yếu là nam giới trong độ tuổi lao động? Vắc xin uốn ván đã được đưa vào chương trình tiêm chủng cho trẻ em từ 2 tháng tuổi trở lên và phụ nữ thời kỳ sinh đẻ. Vắc xin uốn ván không tạo ra miễn dịch suốt đời, nên cứ sau 10 năm phải tiêm nhắc lại 1 liều để duy trì kháng thể trong máu. Nam giới trong độ tuổi lao động đa số chưa tiêm phòng vắc xin uốn ván hoặc đã tiêm nhưng không tiêm nhắc lại sau 10 năm nên không còn kháng thể, rất dễ bị uốn ván.

Cách phòng ngừa bệnh uốn ván? Tiêm vắc xin uốn ván cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ giúp phòng bệnh uốn ván sơ sinh cho cả mẹ và con. Sau khi tiêm vắc xin cho phụ nữ có thai, kháng thể hình thành trong cơ thể mẹ sẽ truyền cho thai nhi để bảo vệ cho trẻ không bị mắc uốn ván sơ sinh, đồng thời kháng thể này cũng bảo vệ cho chính bà mẹ trong quá trình sinh đẻ. Tiêm vắc xin uốn ván cho trẻ từ 2 tháng tuổi và người lớn, liệu trình cơ bản gồm 3 – 4 mũi (3 mũi cách nhau 1 tháng, mũi thứ 4 sau mũi 3 từ 16-18 tháng) và sau 10 năm lại tiêm nhắc lại 1 mũi.

Xử trí các vết thương để phòng ngừa uốn ván? Rửa vết thương bằng nước sạch. Sát trùng vết thương bằng các dung dịch sát trùng. Để hở vết thương, không để vết thương tạo đường hầm, không bịt kín hoặc đắp bất cứ thứ gì lên vết thương. Nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được tiêm phòng vắc xin uốn ván hoặc huyết thanh trung hòa độc tố uốn ván.

Ảnh 3: Cùng lúc có 3 bệnh nhân uốn ván phải thở máy (7/2021)

Khi có biểu hiện bệnh uốn ván, cần làm gì? Cần đến ngay cơ sở y tế có khả năng Cấp cứu, Hồi sức tích cực và Chống độc. Điều trị uốn ván chủ yếu bằng: thở máy, an thần, giãn cơ, dùng huyết thanh trung hoà độc tố uốn ván, kháng sinh phòng bội nhiễm vi khuẩn, dinh dưỡng và phục hồi chức năng.

Tiến sĩ-Bác sĩ Hoàng Công Tình

Khoa Hồi sức tích cực-Chống độc, Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình