Thalasseamia là một bệnh lý huyết học di truyền, thuộc nhóm thiếu máu tan máu bẩm sinh, do giảm hoặc mất khả năng tổng hợp một chuỗi globin (α hoặc β), gây vỡ hồng cầu và thiếu máu mạn tính.
I. VÌ SAO DINH DƯỠNG QUAN TRỌNG VỚI NGƯỜI BỆNH THALASSEMIA?
- Người bệnh Thalassemia thường bị thiếu máu, mệt mỏi, chậm phát triển thể chất, rối loạn tiêu hoá.
- Việc truyền máu định kỳ dẫn đến thừa sắt, có thể gây tổn thương gan, tim, tuyến nội tiết nếu không kiểm soát tốt.
- Bên cạnh việc truyền máu thì dinh dưỡng đúng cách đóng vai trò hỗ trợ quan trọng trong điều trị, giúp bệnh nhân cải thiện sức khoẻ, tăng sức đề kháng và hạn chế biến chứng.
Do đó chế độ ăn cần:
+ Đủ năng lượng và chất dinh dưỡng
+ Hạn chế hấp thu sắt
+ Tăng cường miễn dịch
II. NGUYÊN TẮC DINH DƯỠNG
- Cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất
- Hạn chế thực phẩm giàu sắt
- Tăng cường chất chống oxy hóa và vi chất hỗ trợ tạo máu
- Bổ sung canxi & vitamin D đầy đủ
- Tuyệt đối không tự ý bổ sung sắt hoặc vi chất đa lượng
III. NGƯỜI BỆNH THALASSEMIA NÊN ĂN NHƯ THẾ NÀO?
a, Thực phẩm nên dùng
- Nhóm chất bột đường: Gạo, bún, bánh phở, các loại khoai củ, ngũ cốc nguyên hạt ...
- Nguồn đạm ưu tiên cho bênh nhân Thalassemia là: Ức gà, cá nạc, trứng, đậu phụ, đậu hũ, sữa đậu nành, sữa ...
- Chất béo lành mạnh: dầu thực vật (dầu đậu nành, dầu lạc, dầu vừng, dầu oliu,..)
- Nên bổ sung các loại thực phẩm giàu Canxi và vitamin D như:
+ Sữa, phô mai, sữa chua, đậu phụ
+ Tôm, cua, cá nhỏ ăn cả xương
- Thực phẩm nhiều chất xơ: rau cải ngọt, cải thìa, súp lơ xanh, rau dền, bí đỏ, bí xanh, cà chua, cà rốt, đậu cove, dưa chuột... Quả chín: Chuối, táo, lê, thanh long
- Nên dùng Trà, cà phê, chè xanh uống ngay sau bữa ăn có thực phẩm giàu sắt.
b, Thực phẩm hạn chế dùng:
- Hạn chế dùng các thực phẩm giàu sắt: Các loại thịt đỏ (bò, cừu…), gan động vật, nội tạng động vật, hải sản có vỏ (hàu, trai, Sò), rau có lá màu xanh đậm (cải xoăn, cải bó xôi)
- Các thực phẩm chứa vitamin C: cam, chanh, bưởi, đậu nành lên men… . Thuốc vitamin C liều cao, làm tăng hấp thu sắt vì vậy nên ăn nhóm thực phẩm này nên ăn xa bữa ăn khoảng 2h sau bữa ăn.
- Thực phẩm ngũ cốc tăng cường sắt, sữa công thức có bổ sung nhiều sắt cũng cần hạn chế.
- Đồ ngọt, chiên rán: kẹo ngọt, nước ngọt có gas, trà sữa...
IV. THỰC ĐƠN MẪU:
Bệnh nhân nữ 31 tuổi nặng 54kg mắc bệnh thalassamia.
E = 1700 Kcal
Thực phẩm cho một ngày:
- Gạo: 208g (trưa: 140g - tối:104g), bánh phở: 200g
- Thịt + cá: 220g (sáng: 40g - trưa: 100g - tối: 80g)
- Rau: 400g ; Quả chín: 200g
- Dầu ăn 20g
Bệnh nhân hoặc người nhà bệnh nhân cần giải đáp thêm hoặc có nhu cầu khám dinh dưỡng tại Bệnh viện Đa khoa Hoà Bình, đăng ký khám và tư vấn tại phòng khám Dinh dưỡng - Bệnh viện Đa khoa Hoà Bình.
BSCKI Lê Thị Thành – TRưởng khoa Dinh dưỡng
ĐD Nguyễn Thị Tới – Khoa Dinh dưỡng